Sąd Rejonowy w Zielonej Górze wydał pierwszy w Polsce wyrok, zgodnie z którym Kredytobiorcy zwracają bankowi kredyt z oprocentowaniem równym stałej marży określonej w Umowie – wyeliminowanie stawki WIBOR z Umowy. Dodatkowo, Sąd zasądził od banku na rzecz Kredytobiorców kwotę nadpłaty, która powstała w związku ze stosowaniem stawki referencyjnej WIBOR. Wyrok wydany przez Sąd Rejonowy w Zielonej Górze nie jest prawomocny (sygnatura akt I C 819/23).
Podstawą roszczenia dochodzonego przez Kredytobiorców było uznanie, że poszczególne
postanowienia umowne mają charakter niedozwolonych, zgodnie z art. 3851 §1 k.c. Dotyczy to w szczególności warunków zmiany oprocentowania kredytu, ja również wskaźnika referencyjnego WIBOR, który jest elementem składowym oprocentowania kredytu. Z uwagi na brak stosownej regulacji i zasad ustalania, są one abuzywne i tym samym bezskuteczne wobec Kredytobiorców.
Umowa, w której zapadł wyrok została zawarta w 2017 r., czyli jeszcze przed wejściem w życie rozporządzenia BMR. Sąd w całości podzielił argumentację pełnomocników Kredytobiorców z Kancelarii Radców Prawnych Kosowicz i Piechota-Młot s.c. we Wrocławiu, dotyczącą występowania postanowień niedozwolonych w Umowie, w szczególności postanowienia zmiennego oprocentowania opartego o stawkę referencyjną WIBOR.
W sprawie były również podnoszone zarzuty dotyczące braku transparentności stawki referencyjnej WIBOR i możliwość manipulacji tą stawką przez banki, w szczególności te, które uczestniczą w fixingu. Dodatkowo została zwrócona uwaga na fakt, że konsumenci nie byli należycie poinformowani o sposobie ustalania stawki referencyjnej WIBOR. Umowa kredytowa nie zawierała konkretnego wzoru, formuły, na podstawie którego bank wylicza oprocentowanie kredytu. Sam wzór umowy był wcześniej przygotowanym dokumentem stosowanym przez bank, który nie podlegał negocjacjom.
Indywidualne uzgodnienie zapisów umowy nie wynika z samego faktu jej zawarcia i podpisania, a w ten sposób rzekomego „zaakceptowania jej treści”, zwłaszcza gdy treść tę zaproponowała silniejsza strona stosunku zobowiązaniowego. Nie można również uznać za indywidulanie uzgodnienie przyjęcie przez konsumentów warunków przedstawionej przez bank oferty, co zostało już potwierdzone w doktrynie i orzecznictwie.
Konsumenci powinni mieć prawo do rzetelnej informacji o tym, jak zmienia się wysokość oprocentowania; w szczególności dotyczy to wahań stawki referencyjnej WIBOR. Dla oceny korzyści i ryzyka płynącego z zawarcia umowy kredytu związanego ze zmiennym oprocentowaniem niezbędne jest określenie przez bank nie tylko bieżących parametrów, ale i możliwego niekorzystnego rozwoju sytuacji na rynku.
W większość umów przekazywany do analizy Kancelarii informacja o ryzyku jest niewystarczająca. Banki ograniczają się jedynie do wskazania w umowie pojedynczego zdania wśród kilkudziesięciu jednostek redakcyjnych. Dla przeciętnego konsumenta taki sposób przekazywania informacji o ryzyku zmiennego oprocentowania jest całkowicie nieczytelny. Zdarzają się również sprawy, w których kredytobiorcom były przedstawiane informacje o ryzyku ale miały one charakter blankietowy i nie były dostosowane do konkretnej umowy.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 3 marca 2020 r., nr C-125/18 (Gómez del Moral Guasch) orzekł, że zmienne stopy procentowe nie wchodzą w zakres wyjątku z art. 1 ust. 2 Dyrektywy 93/13 i mogą być badane pod kątem abuzywności: „Dyrektywę 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, a w szczególności jej art. 4 ust. 2 i art. 8, należy interpretować w ten sposób, że sąd państwa członkowskiego jest zobowiązany do zbadania, czy warunek umowny dotyczący głównego przedmiotu umowy jest wyrażony w sposób prosty i zrozumiały, i to niezależnie od kwestii transpozycji art. 4 ust. 2 tej dyrektywy do porządku prawnego tego państwa członkowskiego (por. pkt 47 oraz pkt 2 sentencji).”
Wraz z pozwem Kredytobiorcy mogą złożyć wniosek o zabezpieczenie ich roszczeń na czas trwania sprawy przed sądem. Zabezpieczenie powództwa to forma ochrony interesów powoda w czasie trwania postępowania sądowego. Sąd może uregulować prawa i obowiązki stron spornego stosunku prawnego do czasu wydania rozstrzygnięcia. Takie postanowienia są już wydane przez sądy krajowe. Kancelaria uzyskała już dla swoich Klientów trzy postanowienia o zabezpieczeniu, w tym jedno prawomocne. Jednym z pierwszych prawomocnych rozstrzygnięć jest postanowienie Sądu Rejonowego we Wrześni wydane w dniu 9 maja 2023 r.
Dzięki udzielonemu zabezpieczeniu Klienci spłacają raty kredytu, w którym rata odsetkowa jest ustalana tylko w oparciu o marże banku, bez stawki WIBOR. Ponadto, bank nie może wypowiedzieć umowy, przekazać informacji do BIK SA oraz kierować do kredytobiorców monitów lub wezwań do zapłaty.