Podpisanie umowy kredytowej lub pożyczkowej może być źródłem poważnych problemów finansowych. Dotyczy to w szczególności sytuacji, w której konsument nie jest w pełni świadomy kosztów zaciąganego zobowiązania.
Sposobem na wyjście z trudnej sytuacji może być sankcja kredytu darmowego. Sankcja kredytu darmowego to zapis w ustawie o kredycie konsumenckim, którego celem jest ochrona konsumentów przed nieścisłościami oraz błędami w umowach kredytowych, jak również przed nieetycznymi praktykami instytucji finansowych.
Sankcja kredytu darmowego: Co to jest?
Sankcja kredytu darmowego jest mechanizmem prawny, zgodnie z którym konsument ma prawo – po złożeniu pisemnego oświadczenia – zwrócić kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie (art.45 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumencki). Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, iż prawo konsumenta do zwrotu wyłącznie pożyczonych środków nie jest bezwzględne.
Sankcja kredytu darmowego znajduje zastosowanie wyłącznie w sytuacjach, w których doszło do naruszenia prawa przez kredytodawcę. Przykładowe uchybienia, które pozwalają na skorzystanie z sankcji to m.in.:
- wskazanie błędnej kwoty rzeczywistej stopy oprocentowania (RRSO) i całkowitej kwoty do zapłaty,
- wskazanie błędnej całkowitej kwoty kredytu (wartości zobowiązania wraz z odsetkami i prowizjami),
- nieprawidłowe określenie zasad i terminów spłat kredytu,
- błędne określenie w umowie terminu, sposobu i skutków odstąpienia konsumenta od umowy.
Powyższe “błędy” nie wyczerpują kategorii uchybień kwalifikujących umowę do skorzystania z sankcji kredytu darmowego, dlatego w sytuacji, w której podejrzewamy, że podpisana przez nas umowa narusza obowiązujące przepisy warto skonsultować się z wyspecjalizowaną Kancelarią Radców Prawnych.
Czy sankcja kredytu darmowego obejmuje kredyt hipoteczny?
Jako że kredyty hipoteczne nie podlegają pod ustawę z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, sankcja kredytu darmowego nie znajduje w ich przypadku zastosowania. Ta forma ochrony konsumenta dotyczy wyłącznie kredytów konsumenckich o wysokości pożyczonego kapitału niższej niż 255 550 zł, których zabezpieczenia nie stanowiła nieruchomość.
Kto może skorzystać z sankcji kredytu darmowego? Jak to zrobić?
Z sankcji kredytu darmowego może skorzystać wyłącznie konsument będący osobą fizyczną. Nie przysługuje ona firmom, ani przedsiębiorcom. Sankcja – co warto w tym miejscu powtórzyć – nie przysługuje wszystkim konsumentom, a wyłącznie osobom, które spełniają przewidziane prawem warunki:
- obarczenie umowy kredytowej wadami wskazanymi w ustawie o kredycie konsumenckim,
- zawarcie umowy po 18 grudnia 2011 roku,
- wysokość pożyczonego kapitału niższa niż 255 550 zł,
- brak powiązań kredytu z działalnością gospodarczą (w tym z jednoosobową działalnością gospodarczą),
- brak zabezpieczenia kredytu/pożyczki w formie nieruchomości.
Kolejną bardzo ważną informacją jest fakt, iż spłacenie kredytu w całości nie zamyka drogi do dochodzenia roszczeń. Konsument, który spłacił już swoje zobowiązanie wciąż może skorzystać z sankcji kredytu darmowego, o ile rozliczenie kredytu nastąpiło maksymalnie na rok przed wytoczeniem powództwa. W takiej sytuacji bank jest zobowiązany do zwrotu prowizji oraz zapłaconych przez klienta odsetek oraz wszelkich innych kosztów kredytu.
Jak skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
Pierwszym krokiem jest identyfikacja naruszenia. Na tym etapie należy ocenić, czy podpisana umowa kredytowa narusza przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. Jeśli tak, należy złożyć kredytodawcy pisemne oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Oświadczenie powinno wskazywać naruszenie oraz informować o chęci skorzystania z sankcji kredytu darmowego.
Oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego
Oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego to formalny dokument, w którym kredytobiorca informuje kredytodawcę o swoim zamiarze skorzystania z przewidzianej w polskim prawie możliwości zwrotu kredytu bez dodatkowych kosztów. Oświadczenie powinno być sporządzone w formie pisemnej i zawierać:
- Pełne imię i nazwisko, adres zamieszkania, ewentualnie inne dane kontaktowe jak numer telefonu czy adres e-mail konsumenta.
- Pełną nazwę i adres instytucji finansowej, do której kierowane jest oświadczenie.
- Numer umowy kredytowej, datę zawarcia umowy oraz kwotę kredytu.
- Opis naruszeń, które uzasadniają skorzystanie z sankcji kredytu darmowego. (W tym miejscu należy precyzyjnie wskazać, które zapisy ustawy o kredycie konsumenckim zostały naruszone.)
- Deklarację skorzystania z sankcji kredytu darmowego.
- Wskazanie sposobu i terminu zwrotu kwoty głównej kredytu, zgodnie z warunkami umowy.
- Datę i podpis konsumenta.
Sankcja kredytu darmowego: Jakie banki muszą przyjąć oświadczenie?
Sankcja kredytu darmowego, zgodnie z polskim prawem, dotyczy instytucji finansowych, które udzielają kredytów konsumenckich. To oznacza, że każdy bank lub instytucja pożyczkowa działająca na terenie Polski i oferująca kredyty konsumenckie musi być gotowa do przyjęcia oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego.
Co w sytuacji, kiedy bank ignoruje oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego?
Złożenie oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego nie gwarantuje automatycznie, że bank lub instytucja pożyczkowa zwróci konsumentowi należne mu środki pieniężne. Istnieje możliwość – w praktyce to standardowe działanie większości banków – że kredytodawca nie zaakceptuje stanowiska przedstawionego w oświadczeniu argumentując, że umowa kredytowa została przygotowana zgodnie z wymaganiami ustawy o kredycie konsumenckim. Co w takiej sytuacji?
Wówczas konsument może dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Dochodzenie roszczeń na drodze sądowej to złożony proces, który wymaga bardzo dobrej znajomości nie tylko prawa, ale również praktyk instytucji finansowych. Dlatego przed złożeniem wniosku do sądu warto nawiązać współpracę z doświadczonym Radcą Prawnym.